Çöpe Giden Gıda 18 Milyar Dolar
Türkiye’de sadece çöpe giden gıdanın parasal değeri 18 milyar dolar.
İstanbul Ticaret Borsası tarafından, üniversite öğrencileri arasında düzenlenen Gıda İsrafını Engelleme Proje Yarışması’nın kazananlarına ödüllerin verildiği törende konuşan İSTİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Gıda İsrafını Engelleme Komitesi Başkanı Hakkı İsmet Aral, “Türkiye’de sadece çöpe giden gıdanın parasal değeri 18 milyar dolar.” dedi
Yiyeceğin israf edildiğini görmemek için, artık bilim adamları, politikacılar ve gıda kampanyası grupları arasında gıda kayıplarını azaltmak için “bir şeylerin yapılması gerektiği” konusunda genel bir fikir birliği oluştu. Yetersiz beslenme gerçektir, ancak obezite krizi de öyle.
İnsanlar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gibi hükümet organlarının, dünyanın insan tüketimi için üretilen gıdanın yaklaşık üçte birini kaybettiğini veya israf ettiğini iddia eden raporlarına işaret ediyor.
Depolama ve nakliyedeki zorluklar, aynı zamanda, dünyadaki “gıda atığının” büyük bir bölümünün, hasat sonrası gıda tahıl kayıplarının toplam hasatın % 25’i kadar olduğu tahmin edilirken, meyve ve sebze kayıplarının daha yüksek olabileceği şeklindeki raporlar her ülkede Gıda israfını önlemeye zorluyor.
İsraf Edilen Gıda Nedir?
İki ana tür israf edilen yiyecek vardır: Yiyecek kaybı ve Yiyecek atığı. Yiyecek kaybı daha büyük kategoridir ve herhangi bir aşamada yenmeyen yenilebilir yiyecekleri içerir.
Evlerde ve Marketlerde yenmeyen yiyeceklere ek olarak, tarlada kalan ekinler, nakliye sırasında bozulan yiyecekler ve markete gitmeyen diğer tüm yiyecekler buna dahildir. Gıda üretiminin hemen her aşamasında bir miktar gıda kaybedilir.
Yiyecekler Nerede Kaybolur?
Yenilebilir yiyecekler, gıda zincirinin her noktasında atılır: çiftliklerde, balıkçı teknelerinde, işleme ve dağıtım sırasında, perakende mağazalarda, restaurantlarda ve evde.
Yiyecek atığı, tüm yiyecek işletmecileri, Hotel, restaurantlar, büfelerde tabakta kalan yarısı yenmiş yemeği, evde yemek hazırlamaktan kalan yemek artıklarını ve bir ailenin çöpe döktüğünü ihtiva eder.
Kozmetik kusurlar “Görünüşü bozuk ürünler” olarak adlandırılanlara yol açar, tüketiciler yanlış şekillendirilmiş veya kusurlu ürünlerle daha az ilgilendikleri için, hasattan önce ve sonra çiftliklerde bir başka önemli gıda atığı kaynağıdır. Gıda güvenliği korkuları ve uygun olmayan soğutma ve işleme, çiftçileri aksi takdirde yenilebilir yiyecekleri atmaya da zorlayabilir.
İşgücü sıkıntısı nedeniyle tarlada bırakılan yiyecekler. Troller tarafından yakalanan balıkların yüzde 40 ila 60’ının denize atılanlar
Üretim Tesislerinde Gıda Kaybı
Aşırı üretim, ürün hasarı ve üretim tesislerinde teknik sorunlar gibi bir dizi sorun, bu büyük miktarlardaki gıda israfına katkıda bulunur.
Ulaştırma ve Dağıtım Ağlarında Gıda Kaybı
Gıda nakliyesi ve dağıtımı sırasında bozulabilir gıdalar, özellikle yeterli ve güvenilir soğutma, altyapı ve ulaşıma erişimin zor olabileceği gelişmekte olan ülkelerde
Bu bağlamda tarım, gıda ve hayvancılık sektörlerinin gelişimine ve rekabet ortamının arttırılmasına katkıda bulunulması gıda fiyatlarının tespit, tescil ve ilan edilmesi gibi pek çok görevi üstlenen, 1924 yılından bu yana faliyet gösteren, İstanbul Ticaret Borsası Gıda İsrafını Engelleme Komitesi halkda farkındalık yaratmak, bilinci artırmak adına proje yarışması düzenleyerek 76 proje çözümleriyle Gıda israfını önlemede katkıda bulundu.
30 Haziran 2022 Perşembe günü İstanbul Ticaret Borsasında düzenlenen törende dereceye girenlere ödülleri takdim edildi.
Törende açılış konuşmasında İstanbul Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kopuz, “Bugün dünyada büyük bir gıda sorunu var.
Salgın enerji fiyatlarındaki artış ve bölgesel savaşların dönemsel etkilerin dışında gelecekte bu sorunu büyütecek dair sorunlarımız da var.
Gıda israfını engelleme çalışmalarını yürütmek için bir komisyon kurduk. Kamuoyunu konu hakkında bilgilendirdik,” dedi 76 proje sahibinin. Her birine, dünyanın en önemli sorunlarından birinin çözümündeki gayretler için, teşekkürlerini sundu .
İSTİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Gıda İsrafını Engelleme Komitesi Başkanı Hakkı İsmet Aral gıda israfının boyutlarının daha iyi anlaşılması için bazı rakamlar paylaştı.
“Dünyada üretilen gıdaların üçte biri kayıp
Bu istanbul’da % 50 .Üretim hasat sonrası % 40 daha hızlı işleme, dağıtım ve tüketim aşamalarında gerçekleşiyor. Bu da dünyada 1. 3 milyar ton gıdanın israfı Geçen sene 1 trilyon dolar. Tutarı şuanda 1. 3 trilyon dolara kadar çıkmış durumda. Bunun sadece üçte biriyle bugün dünyadaki aç gezen insanı doyurabilir. Insanlar biraz kendine dikkat etse bu da israfına da o insanları da doyurabilecek kabiliyeti ulaşacak.
Türkiye’de yaklaşık 2 sene önce 35 000 000 tona yakın çöp toplandı.
Çöplerin içinde % 48 oranında organik ürün olduğunu tespit etti. Yani bu ne demek? Işte 14,5 milyon tona yakın. Kompost yapılarak gübreleri kullanılmalı.
Türkiye’de gıda kaybı var.
Her sene çok miktarda atıyor. Bu sene herhalde 38.000 000 tona yakın çöp toplayacak. Bunun parasal değeri şu anda, Türkiye’de sadece çöpe giden gıdanın parasal değeri 18 milyar dolar.
Türkiye bu yıl 20:22 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek”
Böylece ihracat ve gıda israf rakamlarını göz önüne sergiledi. Gıda israfının tüm detaylarını sıraladı.
“İsrafını engellemek proje yarışmalarından sonuç almak adına dereceye giren proje sahiplerine ödüllerini takdim ediyoruz” şeklinde ödül amacını açıkladı.
Ödül almaya hak kazanan projeler;
1.lik Ödülü 60 bin lira
Proje Adı: Anaokulu Menülerinin İyileştirilmesi ve Gıda İsrafının Azaltılması
Katılımcılar: Hürmet Küçükkatırcı, Büşra Bozkurt, Belgin Avcu, Prof. Dr. Vesile Şenol (Proje Danışmanı)
Üniversite: Erciyes Üniversitesi, Kapadokya Üniversitesi
2.lik Ödülü 30 bin lira
Proje Adı: FooDefender
Katılımcılar: Sultan Kahveci, Mustafa Kemal Yıldırım, Doç. Dr. Hür Bersam Bolat (Proje Danışmanı)
Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
3.lük Ödülü 20 bin lira
Proje Adı: Gıda İsrafı Konusunda İlkokul Öğrencilerini Bilinçlendirmek Üzere Eğitim Kiti Tasarımı
Katılımcılar: Mehmet Korcan Bacaksız, Emine Özkan, Zehra Altun, Sinem Nazlı Kadıoğlu, Zeynep Özel, Dr. Yasemin Soylu (Proje Danışmanı)
Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
Mansiyon 10 bin lira
Proje Adı: Smart-List
Katılımcılar: Ecem Şen Çiğdem, Çağan Bıçakçı, Dr. Öğr. Üyesi Burcu Yılmazel (Proje Danışmanı)
Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
Mansiyon 10 bin lira
Proje Adı: Etiketi Oku, Gıdayı Koru
Katılımcı: Gizem Müberra Usta
Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
yilmazparlar@yahoo.com
